نکات مقدماتی در مورد تغذیه زنبورعسل

اگر اطلاعات شما در زمینه تغذیه زنبور عسل ناقص است، بهتر است با افراد حرفه ای در این زمینه مشورت کنید. این افراد می توانند به شما کمک کنند انتخاب صحیح تری هم برای نوع تغذیه و هم برای زمان تغذیه بگیرید. یکی از مهمترین وظایف زنبورداران، توجه به تغذیه زنبور عسل است. درست است که زنبورها خود این وظیفه را بر عهده دارند و تا جای ممکن مواد خوراکی مورد نیاز کلنی را تامین می کنند، اما با توجه به برداشت عسل و گرده گل از کندو، مشکل تامین مواد غذایی در کندو به ویژه در ایام سرد سال و مواقعی که گل ها نه شهد کافی دارند و نه گرده افشانی می کنند، بسیار جدی است. به همین علت زنبوردار وظیفه دارد به تامین تغذیه زنبور عسل اقدام کند.

اطلاع از نحوه تغذیه زنبور عسل و همچنین مواد مورد نیاز کلونی، یکی از گام های اولیه ای است که یک زنبوردار باید از آن آگاهی داشته باشد. عدم اطلاع از این موارد، ممکن است میزان تولید فراروده های کندو را کاهش داده و حتی در برخی موارد به نابودی کلنی منجر شود.

چرا زنبور عسل نیاز به تغذیه توسط زنبوردار دارد؟

به طور کلی نیاز زنبور عسل به تغذیه را می توان از دو دیدگاه مورد توجه قرار داد.
-   نیاز کلونی زنبور عسل به تغذیه برای تامین پروتئین
-    نیاز کلونی زنبور عسل به تغذیه برای تامین انرژی

این دو نیاز باید به صورت مجزا مورد توجه قرار گیرد. برای هر کدام از این دو نیاز باید موارد مختلفی در نظر گرفته شود. در غیر این صورت نمی توانیم به تغذیه مناسب زنبور امیدوار باشیم. طبیعی است که زنبور به دلیل نداشتن انرژی کافی، قادر به انجام وظایف روزمره خود نیز نخواهد بود. اگر انرژی لازم در کلونی زنبورها وجود نداشته باشد، احتمالا بسیاری از کارها روی زمین می ماند. نه زنبورهای کارگر می توانند به پروازها متوالی خود ادامه دهند و نه زنبورهای پرستار قادر به انجام وظایف متعدد خود هستند.

نباید انتظار داشته باشید در کندویی که انرژی مورد نیاز تامین نشده، زنبوران نگهبان و زنبورانی که وظیفه ساخت و ساز را بر عهده دارند، به صورت کامل و خوب کار کنند. در نتیجه همین بی نظمی موجود در کندو و افزایش تلفات زنبورها، به مرور روند رشد کندو را با اختلال مواجه می کند.

در کنار انرژی، زنبورها به صورت مداوم نیاز به تامین پروتئین دارند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تامین پروتئین کلونی اهمیتی بسیار زیاد برای حفظ حیات در این جامعه خواهد داشت. در صورت کمبود پروتئین در کندو، زنبوران پرستار توانایی کامل خود را برای ترشح ژل رویال از دست می دهند. همین امر تغذیه ملکه و لاروها را دچار مشکل کرده و در نهایت مشکلات زیادی برای کلونی زنبور عسل ایجاد می شود.

علاوه بر این، نبود پروتئین در کندو مشکلات زیاد دیگری مثل تلف شدن زنبورها، عدم انجام وظایف به نحو احسنت و... را ایجاد می کند. در نتیجه زنبوردار باید هم در برداشت گرده گل به عنوان ماده تامین کننده پروتئین کلنی حساب شده عمل کند و هم برای تامین مایحتاج کندو هوشیار باشد. این یکی از مهمترین وظایف زنبوردار است.

چه زمان هایی تغذیه زنبور انجام شود؟
به طور کلی اگر زنبوردار حس کند که کلونی نیاز به پروتئین یا انرژی دارد، باید به تغذیه آن ها اقدام کند. این موضوع کاملا وابسته به میزان برداشت عسل و گرده گل از کندو دارد. در بسیاری از مواقع میزان برداشت بیش از اندازه عسل از کندو، زنبوردار را مجبور می کند در فصل زمستان یک قاب عسل درون کندو جایگزین کند.

با تمام این اوصاف، در چهار مورد باید زنبوردار اقدام به تامین تغذیه کلنی کند. در ادامه به این چهار مورد اشاره خواهیم کرد.

 1 »  تغذیه تحریکی برای ملکه
ملکه مهمترین رکن موجود در کلنی زنبور عسل به شمار می رود. به همین علت تغذیه او اهمیت زیادی دارد. درست بعد از برداشت عسل پاییزه از کندو، به دلیل کمبود گرده گل و شهد در طبیعت، زنبوردار موظف است گرده گل و شهد مصنوعی لازم برای زنبورها را فراهم کند. در واقع تلاش می شود شوک به سرقت رفتن موادی مثل عسل از کندو با ارائه مواد غذایی جدید، جبران گردد

2 »  تغذیه زمستانی کلنی
در زمستان نیز باید هوای زنبورها را داشت. با توجه به اینکه ذخایر زنبور از کندو برداشت شده است، در نتیجه قطعا کلنی با مشکل مواجه می شود. در این شرایط بهتر است زنبوردار با کمک شربت غلیظ که از دو پیمانه شکر و یک پیمانه آب تشکیل می شود، زنبورستان را از نظر غذایی تامین کند. البته جای نگرانی نیست، چون این شکرها در زمستان به مصرف زنبورها رسیده و وارد عسل برداشتی در آینده نخواهند شد.

3 »  تغذیه بهاره کلنی
تخمریزی ملکه در فصل بهار، نیاز کلونی به تغذیه را افزایش می دهد. این تخمریزی ممکن است در اواخر زمستان یا اوایل بهار انجام شود. در هر صورت زنبوردار باید هوای کلنی را داشته باشد. اصولا پس از ورود اولین گرده گل ها به کندو، زمان مناسبی برای تغذیه بهاره زنبور خواهد بود.

4 »  تغذیه در زمان تجویز دارو
روش های مختلفیبرای تغذیه در این زمیان وجود دارد که باید به صورت مجزا مورد بررسی قرار گیرد. با این حال بهتر است بدانید که در زمان تجویز دارو و به دلیل پیشگیری و درمان زنبورها، باید نوعی تغذیه مخصوص به کلنی داده شود. این تغذیه می تواند به صورت پودر، نوار دودزا یا مایع باشد. به طور کلی این نوع تغذیه عاملی برای پیشرفت بیماری در کلنی خواهد بود. 

سخن آخر !

همانطور که می دانید زنبورداری یک شغل کاملا علمی است. تمامی اتفاقات و تصمیماتی که در این شغل گرفته می شود، مبنای علمی دارد. در نتیجه استفاده از تغذیه زنبور عسل نیز باید به گونه ای باشد که مبنای علمی و حقیقی برای آن داشته باشیم. در این صورت می توانیم به حیات بیشتر کلنی و بهره برداری بهتر از فراروده های زنبورستان امیدوار باشیم.

اگر اطلاعات شما در زمینه تغذیه زنبور عسل ناقص است، بهتر است با افراد حرفه ای در این زمینه مشورت کنید. این افراد می توانند به شما کمک کنند انتخاب صحیح تری هم برای نوع تغذیه و هم برای زمان تغذیه بگیرید. ما هم در مجله عسلنا تلاش خواهیم کرد سطح اطلاعات زنبورداری را برای کسانی که می خواهند وارد این شغل جذاب شوند افزایش دهیم تا علمی تر و حرفه ای تر پیش برویم.